केपि सिस्टमको बारेमा थोरै जानकारी

   प्राचिन समयमा ज्योतिष शास्त्र मूलतः नक्षत्राधिष्ठित थियो । ग्रीकका शास्त्रिहरुले राशिको संकल्पना जव ज्योतिष शास्त्रमा प्रयोग गर्न थाले, उनिहरुको देखासिखी हामीहरुले पनि गर्दागर्दै, नक्षत्रलाई नजरअन्दाज गर्न थाल्यौ । विवाहको लागी र मुहुर्त निकाल्नको लागि मात्र आज हामिले नक्षत्रको प्रयोग गर्दछौ । नक्षत्रविना ज्योतिष अधुरो हुन्छ भन्ने जान्दा जान्दै पनि यसलाई नजरअन्दाज गर्दै गयौ ।

     परिणाम स्वरुप ज्योतिर्विदद्धारा गरिएको भविष्यकथन गलत हुन थाल्यो तर किन भविष्यकथन गलत हुनथाल्यो भनेर जान्ने कोशिश सम्म कहि कतैवाट गरिएन । कुनै डाक्टरले आफ्नो गल्तीको वारेमा वताउदैन, इन्जिनियरले आफ्नो गलत निर्माणको कुरा गर्दैन उसै प्रकार ज्योतिर्विदले पनि आफ्नो गल्तीलाई ढाकछोप गर्दै गए, अनेक तर्कना गर्दै गए यिनै कारणले ज्योतिष प्रति मानिसको आकर्षक, भरोसा र विश्वास कम हुदै जान थाल्यो ।

 

       यसै विचमा गुरुवर कृष्णमूर्तिको जन्म भयो । उहाले सैंकडौ ग्रन्थको अध्ययन, अनुसन्धान गरी नक्षत्र पद्धतीवाट भविष्यकथन गर्न थाल्नुभयो । भविष्यकथन केहि सहि हुन थाल्यो र केहि गलत पनि भयो । सहि हुने भविष्यकथनमाथि गर्व नगरी, गलत हुनुको कारण गहिराइमा गएर खोजतलास गर्दा गर्दा उहालाई विस्तारै गलती हुनुको कारण र तथ्य पत्ता लाग्यो । जुन तथ्यलाई लिएर शुरुमा ठूला ठूला ज्योतिर्वीदहरुले विरोध गरे पनि विस्तारै उहाको प्रणालीलाई अवलम्वन गर्नेको संख्या बढ्दै जान थाल्यो, उहाका भाषण र लेखहरु अंग्रेजीमा भएको हुनाले अन्य भाषिहरुको पहुचमा पुग्न भने धेरै समय लागेको छ ।

 

        सन २००२ मा जव म भारतको चेन्नैमा अध्ययनको शिलशिलामा थिए मेरो भेट गुरु कृष्णमूर्तिको पुत्र गुरु श्री हरीहर कृष्णमूर्तिसँग भयो म उहासँग प्रभावित भएर उहाको इन्स्टिच्यूटवाट केपि विद्याको आरम्भ गर्ने सुअवसर प्राप्त गरे । पछि दिवंगत गुरु सुनिल गोन्धालेकर, गुरु अजय मिश्र, गुरु विजयानन्द पाटिल, मित्र डा. आदिथ काशिनाथ (इपिएस सिस्टमको आविस्कारक), कनककुमार बोस्मीया लगायतका केपि पद्दतिका हस्तिहरुको सहयोग तथा हौसलाले मलाइ पनि केपि सिस्टममा अगाडी वढ्न मद्दत मिलीरहेको छ, भने आज पनि गुरुहरुको आशिर्वादवाट अनेक ग्रुपहरुमा अनुसन्धान र रिसर्च गर्ने अवसर मिलिरहेको छ ।

 

 कृष्णमूर्ति पद्दतीले कसरी काम गर्छ त ?

 

       यो सिस्टममा ग्रह कुन राशिमा छ, कुन भावमा छ, या कुन भावको अधिपति रहेको छ तथा नवांशमा, डिभिजनल चार्टमा कहा छ,  देख्नुको साटो ग्रह कुन नक्षत्रमा छ, नक्षत्रको स्वामी कुन हो र कुन भावमा रहेको छ, नक्षत्राधिपतिको अधिकार वाला राशि कुनकुन भावमा रहेका छन यो हेरेर, त्यो अनुसार फलादेश गरीन्छ । कृृष्णमूर्ति प्रणालीको मुख्य नियम नै यहि हो , यहि सानो वदलावले ज्योतिष शास्त्रलाई नै एक नया दिशा मिलेको छ । यो प्रणालीमा राशिको तुलनामा भावलाई नै अति महत्व दिइएको छ भने यो पद्दतिमा कुनै पनि ग्रह शुभ या अशुभ हुदैनन् , उच्च या निच हुदैनन् । स्वराशि, मुलत्रिकोण, शत्रु, मित्र आदिको गणना यो पद्दतिमा समावेश गरीएको छैन ।  राशिहरुलाई १०८ मा विभाजन गरेर वनाइएको नवांशको ठाउमा, उपनक्षत्रको प्रयोग गरिन्छ । शनि र चन्द्रमावाट हुने योगलाई पुनरफू योग भनिन्छ, भने त्यो योगलाई छोडेर अन्य कुनै पनि योगलाई स्थान दिइएको छैन भने साडेसाति तथा मांगलिकको पनि कुनै स्थान रहेको छैन । कृष्णमूर्ति प्रणालीमा एउटै मात्र नियमको पालना गरिन्छ । त्यो हो सम्वन्धित भावको उपनक्षत्र स्वामीको कनेक्सन, मुख्य भाव र सहायक भावसँग भयो भने घटना घटित हुनेछ । जस्तै विवाहको लागि हेर्नुप¥यो भने, सप्तमभावको उपनक्षत्र स्वामी, २,७ र ११ भावसँग कनेक्सन भयो भने, विवाह हुन्छ भनेर बुझिन्छ ।  कालनिर्णय अर्थात घटना कहिले घट्छ भन्ने जानकारीको लागी विंशोत्तरी दशाको मात्र प्रयोग गरिन्छ । राशि, भाव तथा ग्रहका कारक तत्वहरु वैदिक ज्योतिषकै लिइएको छ भने, दृष्टिलाई वैदिक र पाश्चात्य दुवै प्रयोग गरिएको छ । शिक्षालाई चतुर्थ भाव र पितालाई नवम भाववाट विश्लेषण गरिन्छ ।

लक्ष्मण भण्डारी

भैरव ज्योतिष अनुसन्धान केन्द्र

बुटवल, नेपाल